Η ιδιωτική υποθαλάσσια ζεύξη και οι πραγματικές ανάγκες της Λευκάδας
Το τελευταίο διάστημα το θέμα της ζεύξης της Λευκάδας με την Αιτωλοακαρνανία έρχεται έντονα στην επικαιρότητα. Ο βουλευτής ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση ξεμπλοκάρισε το έργο και άμεσα προωθείται, ο δήμαρχος μας ενημέρωσε ότι εξασφάλισε τη δέσμευση να μην μπουν διόδια, συμπατριώτες μας τεχνικοί διατυπώνουν προτάσεις και λύσεις ενδιαφέρουσες. Απ’ ότι φαίνεται ο λαός της Λευκάδας δεν έχει κανένα λόγο, δεν λαμβάνεται υπόψη, ενδεχομένως θα κληθεί στο τέλος να χειροκροτήσει.
Φαίνεται ότι έχει πλέον αποφασιστεί όχι μόνο η ζεύξη, αλλά και το είδος της θα είναι υποθαλάσσια, η τοποθεσία και η διαδρομή της και κυρίως η εμπλοκή ιδιωτικών συμφερόντων στην κατασκευή και την εκμετάλλευση της και ως συνήθως κατά βάση το Κρατικό ταμείο και το Ευρωπαϊκά προγράμματα θα πληρώσουν και ο ιδιώτης θα εκμεταλλεύεται το έργο.
Πρόσφατα μία δήλωση του βουλευτή έχει ιδιαίτερη σημασία αφού απαντά στο ερώτημα γιατί υποθαλάσσια ζεύξη και όχι κάποια άλλη λύση πολύ πιο οικονομική, χωρίς επιβαρύνσεις και επιπτώσεις στο περιβάλλον. Γιατί την ώρα της κρίσης, την ώρα που δεν προσλαμβάνονται γιατροί και νοσηλευτές στο ΕΣΥ εν μέσω της τεράστιας πανδημικής κρίσης, την ώρα που δεν ανοίγουν πραγματικές Μονάδες Εντατικής Θεραπείας αλλά πεθαίνουν άνθρωποι σε κοινούς θαλάμους, την ώρα που δίνονται ψίχουλα 534 ευρώ το μήνα στους εργαζόμενους που τέθηκαν σε αναστολή εργασίας για να ζήσουν, την ώρα που οι υποδομές στη Λευκάδα και σε όλη την Ελλάδα βρίσκονται σε άθλια κατάσταση με τεράστιους κινδύνους για τους κατοίκους δαπανώνται δεκάδες εκατομμύρια ευρώ για να γίνει στην ουσία ένα έργο που μπορεί να γίνει καλύτερο και με πολύ λιγότερα; Δεν πρέπει να παρεμποδίζει οτιδήποτε την συνεχή ροή των τουριστικών σκαφών στο δίαυλο, αναφέρει ο βουλευτής. Αυτός, λοιπόν, είναι ο λόγος, να μην παρεμβάλλεται το παραμικρό εμπόδιο στην κίνηση των σκαφών και η λύση που ενδείκνυται για τη ζεύξη είναι μόνο υποθαλάσσια ανεξάρτητα από το γεγονός ότι είναι η πλέον ασύμφορη λύση.
Η παραπάνω δήλωση μαζί με την πάγια τακτική της κυβέρνησης να εμπλέκει σε όλα τα δημόσια έργα το ιδιωτικό κεφάλαιο είναι η απάντηση στο ερώτημα, σηματοδοτεί τη συνολική πολιτική ανάπτυξης του κράτους για τη Λευκάδα και για την υπόλοιπη Ελλάδα, είναι λογική συνέχεια της.
Κύριος τομέας ανάπτυξης της Λευκάδας αναδεικνύεται μονοσήμαντα ο θαλάσσιος τουρισμός, η κατασκευή μαρίνων και τουριστικών καταφυγίων και εδώ υπεισέρχεται η υποθαλάσσια ζεύξη για την εντελώς ανεμπόδιστη κυκλοφορία των σκαφών.
Ποιόν όμως εξυπηρετεί αυτού του τύπου η ανάπτυξη;
Η κοινωνική σύνθεση του πληθυσμού της πόλης και του νησιού, εκτός των αγροτών, είναι σε πολύ μεγάλο ποσοστό μικρές επιχειρήσεις κυρίως τουριστικές, ενοικιαζόμενα καταλύματα, μικρές ξενοδοχειακές μονάδες, καταστήματα εστίασης, ενοικίασης οχημάτων, καφέ και άλλα που σχετίζονται κυρίως με τον τουρισμό που κατά βάση φτάνει οδικώς ή αεροπορικώς στο νησί και σ’ αυτές απασχολούνται χιλιάδες μισθωτοί συνήθως χαμηλά αμειβόμενοι και με άθλιες σχέσεις εργασίας.
Σε αυτούς τους τομείς απασχολείται η πολύ μεγάλη πλειοψηφία του λαού είτε ως μισθωτοί είτε ως μικροϊδιοκτήτες.
Από το θαλάσσιο τουρισμό ωφελούνται και κερδίζουν το πολύ μεγάλο μέρος της πίτας οι ιδιοκτήτες των μαρίνων, οι εταιρείες ενοικίασης σκαφών και ορισμένα, λίγα και τα μεγαλύτερα καταστήματα σούπερ μάρκετ και κέντρα εστίασης που είναι κοντά στις μαρίνες. Ως εκ τούτου τα κέρδη πάνε στο πολύ μεγάλο ποσοστό τους σε μεγάλες και μεσαίες επιχειρήσεις.
Στοιχείο σημαντικό της πολιτικής αυτής της κυβέρνησης και της προηγούμενης ή μάλλον
των προηγούμενων, είναι ότι με μοχλό την υποχρηματοδότηση από το κράτος δημοσίων και δημοτικών έργων και αναγκών προσελκύονται μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα και επενδύουν με σκοπό φυσικά το κέρδος. Στην περίπτωση της υποθαλάσσιας ζεύξης η κατασκευή και η εκμετάλλευσή της θα ανατεθεί σε ιδιωτική εταιρεία με αντισταθμιστικά – κόλπος Βλυχού για κατασκευή μαρίνας, άλλες εξυπηρετήσεις και προφανώς διόδια που θα χαρατσώνουν τους διερχόμενους- και δεν είναι μακριά η ιδιωτικοποίηση των απορριμμάτων, της ύδρευσης, ενδεχομένως των δρόμων προσπέλασης στη Λευκάδα. Η ιδιωτικοποίησηφιλέτων του νησιού στο όνομα της ανάπτυξης, ότι πιο κερδοφόρο υπάρχει άρχισε και θα συνεχιστεί με εντατικούς ρυθμούς.
Στον αντίποδα αυτού του μοντέλου ανάπτυξης για λίγους και σε βάρος της μεγάλης λαϊκής πλειοψηφίας, μια ανάπτυξη που θα υπηρετεί τους πολλούς και την προοπτική του τόπου πρέπει να περιλαμβάνει:
Πρώτη προτεραιότητα είναι η αποκατάσταση της καλής λειτουργίας όλων των Υποδομών αφού, τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα, αποδείχθηκε ότι η λειτουργία τους είναι είτε ανεπαρκής και οι υπηρεσίες τους κακής ποιότητας, είτε κυριολεκτικά καταρρέουν.
Τα οξύτατα προβλήματα της επάρκειας νερού, ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες, και οι συνεχείς βλάβες στο δίκτυο είναι μείζον θέμα και παράλληλα η επέκταση του δικτύου ώστε να καλυφθεί επαρκώς ολόκληρο το νησί. Αμέσο ζήτημα είναι και η κατασκευή νέου αγωγού από τον Άη Γιώργη στη Λευκάδα και η εξασφάλιση επαρκούς ποσότητας νερού ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται σχετικά με την υπεράντλησηυπόγειων υδάτων, ώστε να προστατευτεί ο υδροφόρος ορίζοντας.
Αποχέτευση, άμεσα η ανακατασκευή του βιολογικού καθαρισμού της πόλης με σύγχρονο εξοπλισμό και η αναβάθμιση του ώστε η επεξεργασία των λυμάτων να είναι τρίτου βαθμού, η βελτίωση των υπολοίπων βιολογικών καθαρισμών. Η επέκταση του αποχετευτικού δικτύου σ’ ολόκληρο το νησί με άμεση προτεραιότητα την ολοκλήρωση του στην πόλη που οι απορροφητικοί βόθροι που καλύπτουν σχεδόν τη μισή περιοχή της πόλης επιβαρύνουν οικονομικά τους δημότες και μολύνουν σοβαρά το έδαφος και τον υδροφόρο ορίζοντα. Επιπλέον οι σύγχρονες εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμού θα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της ρύπανσης της θάλασσας.
Το πρόβλημα των απορριμμάτων παραμένει οξύτατο και η καθαριότητα ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες είναι προβληματική.
Σε πρόβλημα άμεσης προτεραιότητας εξελίσσεται η βελτίωση του οδικού δικτύου με στόχο την ομαλή διακίνηση των οχημάτων και την οδική ασφάλεια λόγω του τεράστιου φόρτου οχημάτων που δέχεται η Λευκάδα. Είναι αναγκαίες διαπλατύνσεις σε εκτεταμένα τμήματα. Επίσης η παράκαμψη ορισμένων οικισμών δεν μπορεί να πάρει καμία αναβολή, αναφερόμαστε ενδεικτικά στη Νικιάνα, το Καλαμίτσι, την Εξάνθεια, άλλες περιοχές και φυσικά στην πόλη. Επιτακτική ανάγκη είναι η κατασκευή σύγχρονων οδικών κόμβων στην πόλη, τουλάχιστον τριών στην Φιλοσόφων και στο Καλλιγόνι, όπου η καθυστέρηση της κυκλοφορίας είναι μεγαλύτερη από ότι στη σημερινή ζεύξη όταν αυτή ανοίγει και τα ατυχήματα είναι συχνά. Σε πολύ σημαντικό πρόβλημα εξελίσσεται η δημιουργία επαρκών χώρων στάθμευσης σε όλους τους οικισμούς, αφού τους θερινούς μήνες το κυκλοφοριακό και η στάθμευση δημιουργούν συνθήκες ασφυξίας και μεγάλους κινδύνους.
Η προστασία του περιβάλλοντος. Η διάβρωση των ακτών παίρνει μεγάλες διαστάσεις ιδιαίτερα στη βορειοδυτική Λευκάδα και σε συνδυασμό με τα έντονα καιρικά φαινόμενα που θα κλιμακωθούν τα επόμενα χρόνια λόγω της κλιματικής αλλαγής απαιτεί άμεσα έργα προστασίας των ακτών μέσω της εκπόνησης των ανάλογων μελετών και της εξασφάλισης τους χρηματοδότησης τους. Μεγάλο ζήτημα είναι η αντιμετώπιση της ανεξέλεγκτης δόμησης λόγω της αύξησης της ζήτησης οικοπέδων και εκτάσεων και στέγης που θα ενταθεί τα επόμενα χρόνια και της μαζικής κατασκευής τουριστικών καταλυμάτων. Πρέπει να προστατευτούν οι ορεινοί όγκοι του νησιού και περιοχές με ιδιαίτερο κάλλος και σημασία. Σημαντικό πρόβλημα είναι η οργάνωση των παραλιών και η αντιμετώπιση της τεράστιας εμπορευματοποίησης τους και ο εξοπλισμός τους με όλα τα αναγκαία για τους λουόμενους.
Πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουμε ότι τα όρια και οι δυνατότητες τουριστικής ανάπτυξης είναι πεπερασμένα. Η συνεχής αύξηση των επισκεπτών μπορεί να αποδειχθεί πολύπλευρα επιβλαβής ως και καταστροφική. Είναι ανάγκη να εκπονηθούν μελέτες και να γίνει ο αντίστοιχος σχεδιασμός με κριτήριο τις καλύτερες συνθήκες ζωής και εργασίας των κατοίκων του νησιού και φυσικά ανθρώπινο, ασφαλές και ευχάριστο περιβάλλον για τους επισκέπτες.
Η Λευκάδα δεν πρέπει να μετατραπεί ολοκληρωτικά σε μία περιοχή μονοκαλλιέργειας του τουρισμού. Δέχεται εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες και καταναλώνονται πολύ μεγάλες ποσότητες αγροτικών κυρίως προϊόντων, αλλά όχι μόνο. Μπορεί να συνδεθεί η τουριστική κατανάλωση και να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη της γεωργίας, της κτηνοτροφίας και της βιοτεχνίας.
Στον κάμπο της Βασιλικής μπορούν να ασχοληθούν παραγωγικά και να ζήσουν δεκάδες και εκατοντάδες οικογένειες. Η παραγωγή, επεξεργασία και διάθεση τοπικών προϊόντων είναι επίσης ένας σημαντικός τομέας. Στην κατεύθυνση αυτή ένας υγιής συνεταιρισμός με όλα τα περιουσιακά στοιχεία του μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά παράλληλα φυσικά με την αναγκαία κρατική πολιτική και ενδιαφέρον. Αυτό αποτελεί απάντηση σε όσους βιάζονται να εκποιήσουν την περιουσία του ΤΑΟΛ προς όφελος της Αγροτικής Τράπεζας.
Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά στην επιβολή μιας «αναπτυξιακής» πολιτικής που εξυπηρετεί τους λίγους, τους μεγαλοεπιχειρηματίες και αγνοεί τη μεγάλη λαϊκή πλειοψηφία, μία πολιτικήπου δεναντιμετωπίζει τα οξύτατα λαϊκά και περιβαλλοντικά προβλήματα, ιδιωτικοποιεί τη δημόσια περιουσία και τα δημόσια αγαθά και υπονομεύει το μέλλον του τόπου.
Στην πολιτική αυτή πρέπει να αντισταθούμε με όλες τις δυνάμεις μας απέναντι στις τοπικές αρχές και κυρίως απέναντι στην κυβέρνηση, πρωτίστως την πολιτική που εφαρμόζει, αφού πλην της σημερινής κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας την ίδια πολιτική στα κύρια σημεία της εφάρμοζαν και οι προηγούμενες κυβερνήσεις από όλα τα πολιτικά κόμματα που ήρθαν στη διακυβέρνηση. Από κοινού προώθησαν και προωθούν την υποθαλάσσια ζεύξη, την παράδοση στον ιδιώτη του τουριστικού περιπτέρου στο κάστρο αντί πινακίου φακής, του οινοποιείου και άλλων. Εξίσου όλα τα κόμματα και οι δημοτικές αρχές δέχτηκαν την απογύμνωση της τοπικής αυτοδιοίκησης από τους θεσμοθετημένους πόρους στο όνομα των μνημονίων που τα ίδια ψήφισαν, δέχτηκαν την απαξίωση των υποδομών χωρίς την παραμικρή διαμαρτυρία.
Τα έργα υποδομής, η προστασία του περιβάλλοντος και η προστασία των εργαζομένων είναι η άμεση προτεραιότητα.
Όσο για τη ζεύξη απαιτούνται οι εξής προϋποθέσεις.
Το έργο να κατασκευάσει το κράτος και θα είναι σχετικά φθηνό. Δεν πρέπει να εμπλακεί ιδιώτης και τη λειτουργία του να αναλάβει το ίδιο το κράτος. Να μηεπιβαρυνθεί το περιβάλλον και κυρίως δεν πρέπει να υποβαθμίζει και να καταστρέφει τον Αβλέμονα. Δεν θα μπουν διόδια στα διερχόμενα αυτοκίνητα, μπορούν να χρεώνονται τα διερχόμενα σκάφη. Τα οχήματα που εξέρχονται από τη ζεύξη δεν πρέπει να επιβαρύνουν τον κυκλοφοριακό φόρτο της πόλης.
Όλα αυτά σημαίνουν απόρριψη της υποθαλάσσιας ζεύξης ως ιδιωτικού έργου, αλλά και ως δημόσιο έργου.
Ορισμένες προτάσεις για το έργο αυτό έχουν δει το φως της δημοσιότητας, προφανώς θα υπάρξουν κι άλλες, μπορούν οι αρχές μέσω του Τεχνικού Επιμελητηρίου και με άλλους τρόπους να ζητήσουν κι άλλες προτάσεις λύσης του προβλήματος και οπωσδήποτε πρέπει να τοποθετηθούν και να πάρουν την τελική απόφαση οι Λευκαδίτες.
Μία ανάπτυξη με τα παραπάνω δεδομένα και προϋποθέσεις είναι θετικό περιβάλλον για τους επαγγελματίες και τις μικρές πρωτίστως επιχειρήσεις και θα προσφέρει σημαντικά μαζί βεβαίως με μία θετική για αυτούς φορολογική και δανειακή πολιτική. Σε αυτές τις συνθήκες θα βρουν θέσεις εργασίας οι εργάτες και οι υπάλληλοι, ιδίως αυτοί που απασχολούνται στον τουρισμό, παράλληλα όμως απαιτείται σταθερή εργάσιμη μέρα με μείωση των ωρών εργασίας, τήρηση των ωραρίων, κατάργηση της μερικής απασχόλησης όπου υπάρχουν μόνιμες και διαρκείς ανάγκες, αντιμετώπιση της εργοδοτικής αυθαιρεσίας και σημαντική ενίσχυση μισθών και ημερομισθίων.
Γεράσιμος Αραβανής