Για την ιστορία να θυμίσω ότι ο Φορέας Διαχείρισης Υγροτόπων Αμβρακικού ιδρύθηκε το 2002 και είχε σαν σκοπό την προστασία, διατήρηση και διαχείριση μιας ιδιαίτερα ευαίσθητης περιοχής, που προστατεύεται και από τη συνθήκη RAMSAR.
Είχα την τύχη να συμμετέχω στο ΔΣ από την ίδρυσή του φορέα και επί σειρά ετών.
Και μπορώ να πω ότι παρά τα προβλήματα και τις ελλείψεις σε προσωπικό και μέσα, τα πρώτα 10 τουλάχιστον χρόνια, η κοινή προσπάθεια και η συστηματική δουλειά έφεραν ουσιαστικά αποτελέσματα …
Βεβαίως και θα μπορούσαν να γίνουν πολλά περισσότερα και στο κομμάτι της προστασίας, αλλά και στους τομείς της διαχείρισης και ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής.
Όμως αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, δεν υπήρξε η ανάλογη στήριξη από την πολιτεία, καθώς για να λειτουργούσαν αποτελεσματικά οι φορείς διαχείρισης, απαιτούνταν επαρκής στελέχωση, χρηματοδότηση και πρωτίστως πολιτική βούληση.
Όμως αντί γι’ αυτό επιλέχθηκε η κατάργηση των κατά τόπους Φορέων Διαχείρισης και η μετατροπή τους σε απλά τμήματα ενός κεντρικού φορέα (ΟΦΥΠΕΚΑ), ο οποίος πλέον θα αποφασίζει για τα περιβαλλοντικά ζητήματα όλων των προστατευόμενων περιοχών.
Καταργούνται οι Φορείς Διαχείρισης που αποτελούσαν ένα αποκεντρωμένο μοντέλο διαχείρισης και γυρνάμε πίσω ολοταχώς στα χρόνια του Αθηνοκεντρικού κράτους.
Μπαίνουν έτσι ουσιαστικά στην άκρη οι τοπικές κοινωνίες, οι οποίες συμμετείχαν με τους εκπροσώπους τους και αποφάσιζαν για τα σοβαρά θέματα των περιοχών τους.
Ουσιαστικά αφαιρείται από την τοπική αυτοδιοίκηση, την τοπική επιστημονική κοινότητα και τους παραγωγικούς φορείς, η θεσμοθετημένη τους δυνατότητα, να συμμετέχουν, να σχεδιάζουν και να συναποφασίζουν για υποθέσεις των προστατευόμενων περιοχών .
Πολλοί θεωρούν ότι πλέον το διάδοχο σχήμα είναι κομμένο και ραμμένο ώστε, χωρίς ξεκάθαρους κανόνες για τις χρήσεις γης, οι προστατευόμενες περιοχές να “αξιοποιηθούν” στην πολιτική του κέρδους μεγάλων συμφερόντων, είτε μέσα από την ενέργεια με εγκατάσταση μεγάλων αιολικών πάρκων, φωτοβολταϊκών, υδροηλεκτρικών, είτε μέσω χωροθέτησης φαραωνικών ξενοδοχειακών μονάδων κ.λπ.
Βεβαίως ο αρμόδιος Υπουργός κ. Αμυράς ισχυρίζεται ότι δεν καταργούνται οι Φορείς αλλά αντικαθίστανται από τις Μονάδες Διαχείρισης, δηλώνοντας χαρακτηριστικά ότι:
«Καταργήσαμε το μοντέλο διοίκησης, που στην πράξη απεδείχθη αποτυχημένο, και το αντικαταστήσαμε με την λειτουργία του ΟΦΥΠΕΚΑ, ο οποίος έχει ήδη στελεχωθεί με επιστήμονες υψηλού επιπέδου και κύρους, που γνωρίζουν από πρώτο χέρι τις ιδιαιτερότητες των περιοχών Natura….» και συνέχισε
«Η διατήρηση, προστασία και βιώσιμη διαχείριση των ευαίσθητων και πολύτιμων οικοσυστημάτων, πραγματοποιείται πλέον με επιστημονικούς όρους και όχι γραφειοκρατικούς…»
Έτσι είναι , αν έτσι νομίζουν στην Κυβέρνηση…
Όμως ειδικότερα για τον Φορέα Διαχείρισης Αμβρακικού, θεωρώ ότι γκρεμίζεται όλη τη δουλειά που έχει γίνει τα τελευταία 20 χρόνια και κυρίως οι σχέσεις εμπιστοσύνης που είχε χτίσει ο Φορέας με τις τοπικές κοινωνίες και πλέον, λόγω έλλειψης ελέγχου και εγγύτητας, επανέρχονται οι κίνδυνοι των αυθαίρετων και καταστροφικών πρακτικών στο οικοσύστημα.
Σε κάθε περίπτωση θα επαναλάβω ότι για να πετύχουμε στον Αμβρακικό προστασία και συνετή διαχείριση, τότε θα αναδειχθούν οι τεράστιες ιχθυοπαραγωγικές του ικανότητες και η τουριστική και οικολογική του σημασία, στοιχεία που μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη και την ευημερία της ευρύτερης περιοχής.
Για να γίνει αυτό θα πρέπει οι φορείς της περιοχής και οι ενεργοί πολίτες «να ξαναπιάσουμε το νήμα από εκεί που το αφήσαμε πριν την οικονομική κρίση» και να απαιτήσουμε από την πολιτεία, την κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου, εναλλακτικού προγράμματος προστασίας και αειφορικής διαχείρισης του Αμβρακικού.
Ένα πρόγραμμα που θα χρηματοδοτηθεί από Ευρωπαϊκούς και Εθνικούς πόρους και θα αποτελεί μια ολοκληρωμένη αναπτυξιακή παρέμβαση, με μελέτες και έργα που αφενός θα αντιμετωπίζουν τις πηγές και τα αίτια της ρύπανσης αφετέρου θα στοχεύει να καταστήσει το Εθνικό Πάρκο του Αμβρακικού, μοντέλο εναλλακτικής Πράσινης Ανάπτυξης…