Υπεγράφη η συμφωνία για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου από τους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών, Νίκο Δένδια, Σάμρχ Σούκρι, την Πέμπτη 6 Αυγούστου 2020, στο Κάιρο. Για ιστορική ημέρα, επειδή «υπογράψαμε τη συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών μεταξύ των χωρών μας», έκανε λόγο ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου στο Κάιρο με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, Σάμεχ Σούκρι.
«Η σημερινή μας συμφωνία επιβεβαιώνει και κατοχυρώνει το δικαίωμα και την επήρεια των νησιών μας σε υφαλοκρηπίδα και σε Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη» τόνισε ο κ. Δένδιας και έστειλε το μήνυμα ότι από σήμερα οι σχέσεις της Ελλάδας και της Αιγύπτου περνούν σε μια νέα φάση στενότερων επαφών. Αναδεικνύοντας τη σημασία της συμφωνίας, ο κ. Δένδιας τη χαρακτήρισε υποδειγματική και σημαντική για ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και αμοιβαία επωφελής, αλλά κυρίως δίκαιη. Περαιτέρω υπογράμμισε πως η συμφωνία έχει συναφθεί στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου και πως σέβεται τις πρόνοιες του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας.
Διαβάστε: Αυτός είναι ο χάρτης της συμφωνίας με την Αίγυπτο – Τι λένε διπλωματικές πηγές
«Σέβεται επίσης τις σχέσεις καλής γειτονίας. Συμβάλλει στη σταθερότητα και στην ασφάλεια στην περιοχή μας. Επιλύει μια χρονίζουσα εκκρεμότητα. Είναι μια συμφωνία μεταξύ δύο φιλικών, γειτονικών χωρών που σέβονται την ιστορία τους» προσέθεσε. Επισήμανε πως η συμφωνία Ελλάδας και Αιγύπτου είναι το απολύτως αντίθετο του παράνομου, άκυρου και νομικά ανυπόστατου μνημονίου κατανόησης μεταξύ της Τουρκίας και της Τρίπολης και διαμήνυσε ότι μετά την υπογραφή της σημερινής συμφωνίας μας, το ανύπαρκτο μνημόνιο Τουρκίας – Λιβύης έχει καταλήξει εκεί όπου ανήκει από την πρώτη στιγμή, στον κάλαθο των αχρήστων.
Επίσης, διαμήνυσε την αποφασιστικότητα της Ελλάδας να συνεχίζει να κινείται με την ίδια αποφασιστικότητα, με στόχο τις οριοθετήσεις και με τις υπόλοιπες συνορεύουσες χώρες, στο πλαίσιο όμως πάντοτε του Διεθνούς Δικαίου και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας. Ειδικότερα, τόνισε πως η Ελλάδα καλεί όποια άλλη χώρα της περιοχής το επιθυμεί να ακολουθήσει το παράδειγμα της σημερινής συμφωνίας και της αντίστοιχης με την Ιταλία.
«Η συμφωνία αυτή επιτρέπει και στις δύο χώρες να προχωρήσουν στη μεγιστοποίηση της αξιοποίησης των διαθέσιμων πόρων στην αποκλειστική οικονομική ζώνη, ιδιαίτερα των ελπιδοφόρων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου», είπε από την πλευρά του, ο υπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου στην κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τον Έλληνα ομόλογό του.
Την υπογραφή της συμφωνίας ανακοίνωσε αρχικά ο εκπρόσωπος του Αιγυπτιακού Υπουργείο Εξωτερικών, με ανάρτησή του στο Twitter, γράφοντας: «Μέρος της τελετής για τη συμφωνία οριοθέτησης Αποκλειστική Οικονομικής Ζώνης ανάμεσα στην Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου και την Δημοκρατία της Ελλάδας».
بدء المؤتمر الصحفي بين شكري ونظيره اليوناني عقب التوقيع على اتفاق حول تعيين المنطقة الاقتصادية الخالصة بين مصر العربية واليونان. pic.twitter.com/8YtufeOPR3
— Egypt MFA Spokesperson (@MfaEgypt) August 6, 2020
Μητσοτάκης: Επανέρχεται η νομιμότητα στην περιοχή
«Η επίσκεψή μου στην ακριτική Χάλκη, στη Δωδεκάνησο, πραγματοποιείται σε μία ιδιαίτερα σημαντική ημέρα για τη χώρα μας, τη διεθνή νομιμότητα και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. Σήμερα, υπογράψαμε με την φίλη Αίγυπτο συμφωνία Οριοθέτησης Θαλασσίων Ζωνών μας» είπε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και προσέθεσε: «χρειάστηκαν 15 χρόνια διαπραγματεύσεων για να καταλήξουμε σε μία συμφωνία σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο, με την οποία αναγνωρίζονται όλα τα δικαιώματα των νησιών μας στις Θαλάσσιες Ζώνες τους».
Ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι πρόκειται για μία συμφωνία καθ’ όλα νόμιμη, που ικανοποιεί απόλυτα και τις δύο χώρες. «Μία συμφωνία που δημιουργεί μία νέα πραγματικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και επαναφέρει τη νομιμότητα στην περιοχή. Νομιμότητα που επιχειρήθηκε να διασαλευθεί από το παράνομο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο» υπογράμμισε. Επισήμανε ότι με την Αίγυπτο, όπως και πριν από λίγους μήνες με την Ιταλία, αποδείξαμε ότι η προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο είναι ο μόνος δρόμος για την ασφάλεια, την ειρήνη, τη σταθερότητα και τις σχέσεις καλής γειτονίας. «Εμείς σε αυτόν τον δρόμο θα πορευτούμε με όλους τους γείτονές μας. Ελπίζουμε και προσδοκούμε ότι θα πράξουν και εκείνοι το ίδιο» τόνισε.
Σήμερα, υπογράψαμε με την φίλη Αίγυπτο συμφωνία Οριοθέτησης Θαλασσίων Ζωνών μας. Μία συμφωνία σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο, με την οποία αναγνωρίζονται όλα τα δικαιώματα των νησιών μας στις Θαλάσσιες Ζώνες τους, η οποία δημιουργεί μία νέα πραγματικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. pic.twitter.com/KRDDle170s
— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) August 6, 2020
Διπλωματικές πηγές: Κατοχυρώνεται η επήρεια των νησιών
Η συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και της Αιγύπτου για την οριοθέτηση ΑΟΖ εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική διευθέτησης διμερών εκκρεμοτήτων, οικοδόμησης συμμαχιών με τρίτους με τρόπο που προωθεί τα εθνικά συμφέροντα, στη βάση του σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου, αναφέρουν διπλωματικές πηγές. Επίσης, επισημαίνουν πως πρόκειται για μια ισορροπημένη συμφωνία, που είναι απολύτως σύμφωνη με το Δίκαιο της Θάλασσας όπως έχει εφαρμοσθεί σε πρακτική και σε νομολογία, και υπογραμμίζουν ότι επιβεβαιώνεται πανηγυρικά η πάγια θέση της Ελλάδας ότι τα νησιά έχουν κυριαρχικά δικαιώματα υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. Κατοχυρώνεται η επήρεια των νησιών μας σε θαλάσσιες ζώνες, προσθέτουν.
Σε ό,τι αφορά τις διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία, αναφέρουν πως βασικά κριτήρια αποτέλεσαν οι πρόνοιες του Δικαίου της Θάλασσας και κυρίως το δικαίωμα των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες. Παράλληλα, οι ίδιες διπλωματικές πηγές επισημαίνουν ότι το μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση είναι πως η Ελλάδα δεν κάνει παράνομες συμφωνίες, ούτε εξαναγκάζει άλλες χώρες σε λεόντειες συμφωνίες. Στην κατεύθυνση αυτή, τονίζουν πως η χώρα διαπραγματεύεται και προβαίνει σε οριοθετήσεις με βάση το δίκαιο της θάλασσας και η ορθότητα της πολιτικής μας έναντι παράνομων ενεργειών, όπως το τουρκολιβυκό μνημόνιο, αποδεικνύεται από το ότι το Κάιρο οριοθέτησε με την Ελλάδα, παρά τις μάταιες προσπάθειες της Τουρκίας να πλειοδοτήσει προσφέροντας στην Αίγυπτο μεγαλύτερη ΑΟΖ. Επισημαίνουν ιδιαίτερα ότι η σημερινή συμφωνία επιβεβαιώνει την ακυρότητά του τουρκολιβυκού μνημονίου. Τονίζουν μάλιστα πως αποτελεί αποτελεσματική ενέργεια που ενταφιάζει το τουρκολιβυκό σύμφωνο. (Διαβάστε αναλυτικά).
Στον άτυπο χάρτη της συμφωνίας, με μπλε χρώμα αποτυπώνονται τα όρια της ΑΟΖ Ελλάδας – Αιγύπτου. Οι παράλληλες γραμμές είναι το το τουρκολιβυκό Μνημόνιο. Το Καστελόριζο δεν περιλαμβάνεται στη συμφωνία.
Το παρασκήνιο
Νωρίτερα, διπλωματικές πηγές, νωρίτερα, επιβεβαίωσαν το ταξίδι του υπουργού Εξωτερικών, σημειώνοντας ότι θα έχει συνομιλίες με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Sameh Shoukry. Βασικό αντικείμενο των συνομιλιών ήταν η οριοθέτηση AOZ μεταξύ Ελλάδας – Αιγύπτου. Δημοσιογραφικές πληροφορίες ανέφεραν ότι η συμφωνία περιλαμβάνει μερική οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών και αφορούν προς το παρόν το νότιο τμήμα και όχι το ανατολικό. Δηλαδή, μένει προς το παρόν εκτός οριοθέτησης ζώνης το Καστελόριζο. Η συμφωνία Ελλάδας- Αιγύπτου «ακυρώνει» το τουρκολιβυκό σύμφωνο.
Το μεγάλο βήμα προς τη συμφωνία είχε γίνει κατά την επίσκεψη του κ. Δένδια στο Κάιρο τον Ιούνιο. Οι συζητήσεις συνεχίσθηκαν και πλέον όταν κρίθηκε ότι η κατάσταση είχε ωριμάσει ο υπουργός Εξωτερικών μετέβη, αιφνιδιαστικά, στο Κάιρο. Μια συμφωνία με την Αίγυπτο είναι εξαιρετικά σημαντικά και εν όψει της επανέναρξης του διαλόγου με την Τουρκία. Το γεγονός ότι ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών είχε βρεθεί στην Αθήνα στις 29 Ιουλίου 2020, αποτελεί ένδειξη της σημαντικής προόδου στις διαπραγματεύσεις για το ζήτημα της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών, επικοινωνώντας μάλιστα, στο μεσοδιάστημα τηλεφωνικά με τον κ. Δένδια για τη Ανατολική Μεσόγειο. Η προώθηση, άλλωστε, του ζητήματος έθετε ως προϋπόθεση την οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο χωρών, η οποία διαφάνηκε ότι υπήρξε όταν ο κ. Δένδιας είχε συνομιλήσει με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου και τον ομόλογό του, επισκεπτόμενος και πάλι το Κάιρο.
Ποιες περιοχές περιλαμβάνει η συμφωνία
Μιλάμε για μία περιοχή που θα ξεκινά νοτιοανατολικά της Κρήτης μέχρι την Αίγυπτο, αφήνοντας έξω το τριεθνές που ενώνει την Ελλάδα, την Κύπρο και την Αίγυπτο, αλλά και τη θαλάσσια περιοχή ανοικτά από το Καστελόριζο. Εφόσον υπογραφεί η συμφωνία μεταξύ Ελλάδας κι Αιγύπτου θα παρεμβαίνει στη θαλάσσια ζώνη που οριοθετεί το μνημόνιο που παρανόμως υπεγράφη στα τέλη του 2019 μεταξύ Σάρατζ και Ερντογάν και ουσιαστικά θα κόβει στη μέση και θα ακυρώνει το παράνομο τουρκολυβικό μνημόνιο.
«Σταθερότητα και ασφάλεια στη Μεσόγειο απειλούνται από την Τουρκία»
Η ελληνική κυβέρνηση μετά τη συμφωνία με την Ιταλία για την ΑΟΖ ξεκίνησε συνομιλίες για μία αντίστοιχη συμφωνία με την Αίγυπτο. Τον Δεκέμβριο 2019, όταν ο Νίκος Δένδιας βρέθηκε στην Αίγυπτο για να συζητήσει με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, οι δύο πλευρές είχαν ανακοινώσει ότι συμφώνησαν να επιταχύνουν τη συζήτηση για την οριοθέτηση της ΑΟΖ.
Μάλιστα, ο υπουργός Εξωτερικών στο πρώτο του ταξίδι στο εξωτερικό μετά την καραντίνα λόγω κορονοϊού, βρέθηκε στην Αίγυπτο, όπου συναντήθηκε με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, σε μια συζήτηση με έμφαση στην οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών και με τον Αιγύπτιο πρωθυπουργό Αλ Σίσι.
Σε άρθρο του σε αιγυπτιακό Μέσο τον Ιούνιο, μάλιστα, ο Νίκος Δένδιας έγραφε: «Ευελπιστώ ότι η επίσκεψή μου θα συμβάλει στην περαιτέρω ενίσχυση της ήδη εξαιρετικής συνεργασίας μας, αλλά και στην ουσιαστική προώθηση των μεταξύ μας συνομιλιών για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μας, στη βάση πάντα του Διεθνούς Δικαίου, όπως ακριβώς πέτυχε η Ελλάδα πρόσφατα με τη φίλη Ιταλία».
Είναι κοινή αντίληψη της Ελλάδας και της Αιγύπτου ότι «η Μεσόγειος μπορεί και πρέπει να γίνει μια θάλασσα ειρήνης για όλους τους λαούς της», σημείωνε ο υπουργός Εξωτερικών. Ανέφερε πως η Μεσόγειος αποτελεί γέφυρα φιλίας, κατανόησης, συνεργασίας και εμπιστοσύνης μεταξύ των λαών Ελλάδος και Αιγύπτου. Όπως υπογράμμιζε, «σήμερα, η σταθερότητα και η ασφάλεια στη Μεσόγειο απειλούνται», καθώς η Τουρκία καταπατά τη διεθνή νομιμότητα, τόσο με το παράνομο και άκυρο μνημόνιο που υπέγραψε με τον Αλ Σαράτζ της Λιβύης, αλλά και με την εμπλοκή της στον λιβυκό εμφύλιο, κατά παράβαση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. «Ελλάδα και Αίγυπτος, οι δυο παλαιότεροι πολιτισμοί στη Μεσόγειο, πάντα είχαν ανοιχτά σύνορα και πάντα η μεταξύ μας θάλασσα, μας ένωνε αντί να μας χωρίζει. Με την απαράδεκτη παρεμβατικότητά της και τις παράνομες ενέργειές της, η Τουρκία επιδιώκει να καταργήσει τα κοινά μας θαλάσσια σύνορα, τον κοινό μας δρόμο προς τη συνεργασία, την ανάπτυξη, την ευημερία», επεσήμανε.
Η πορεία προς τη συμφωνία
- 18 Ιουνίου – Επανεκκίνηση συνομιλιών: Η επίτευξη Συμφωνίας για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών με την Αίγυπτο εξελίχθηκε σε διαφορετικά επίπεδα όλο το τελευταίο διάστημα, με επιστέγασμα την επίσκεψη του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών στο Κάιρο στις 18 Ιουνίου, όπου ο κ. Δένδιας συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της χώρας και τον ομόλογό του.
- 29 Ιουλίου – Η συνέχεια στην Αθήνα: Με τις διαβουλεύσεις να εξελίσσονται στη συνέχεια σε υπηρεσιακό επίπεδο, επόμενο ορόσημο για τη Συμφωνία αποτέλεσε η έλευση στην Αθήνα του Αιγύπτιου Υπουργού Εξωτερικών, κ. Σούκρι, όπου φαίνεται πως διευθετήθηκαν μυστικά οι τελευταίες λεπτομέρειες, αφήνοντας λίγες εκκρεμότητες για διευθέτηση.
- 31 Ιουλίου – Το μπαϊράμι: Η καλή χημεία Δένδια – Σούκρι αποτυπώθηκε και στο τηλεφώνημα του κ. Δένδια στον ομόλογό του με αφορμή το Μπαιράμι, αλλά και την Ανατολική Μεσόγειο.
Πηγή: flash.gr
