17 Ιουλίου 1936: Η Ισπανία βυθίζεται στη δίνη ενός μακρόχρονου και καταστροφικού Εμφυλίου Πολέμου, ο οποίος θα τελειώσει την 1η Απριλίου 1939.
22 Νοεμβρίου 1936: Η «Καθημερινή» αναγγέλλει στην πέμπτη σελίδα της: «Από της Τρίτης εις την “Καθημερινήν” αι εξαιρετικαί περιγραφαί του απεσταλμένου μας κ. Ν. Καζαντζάκη από την Ισπανίαν. Το φρικαλέον δράμα του εμφυλίου σπαραγμού το οποίον ζη η χώρα αυτή από τεσσάρων και πλέον μηνών, θα παρελάση ολόκληρον με λεπτομερείας αγνώστους και συγκλονιστικάς και με φωτογραφικάς μαρτυρίας εξαιρετικής ευγλωττίας, εις τας πράγματι εξαιρετικάς περιγραφάς του κ. Νίκου Καζαντζάκη, ο οποίος από των αρχών του Οκτωβρίου μετέβη ως απεσταλμένος της “Καθημερινής” εις την Ισπανίαν και παρηκολούθησεν εις τας γραμμάς του εμφυλίου μετώπου την συνταρακτικήν αυτήν τραγωδίαν».
Στο αναγγελτήριο περιγράφονται μερικά από τα κεφάλαια που θα καλύψει η διήγηση του Καζαντζάκη. Ιδού δύο από αυτά: «Τι είπε ο Φράνκο, το υλικό σπαθί της συγχρόνου Ισπανίας. – Τι είπε ο Ουναμούνο, το πνευματικό παιδί της συγχρόνου Ισπανίας». Η συνέντευξη με τον πρώτο δημοσιεύθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 1936 και ήταν το 27ο κείμενο του Καζαντζάκη για τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο στην «Καθημερινή». Η συνέντευξη με τον Βάσκο συγγραφέα και φιλόσοφο Μιγκέλ ντε Ουναμούνο δημοσιεύθηκε λίγες ημέρες πριν, στις 14 Δεκεμβρίου 1936.
Μερικά από τα υπόλοιπα κεφάλαια της «εξαιρετικής αυτής εξιστορήσεως» ήταν –όπως τα περιέγραφε η αναγγελία– τα εξής: «Τολέδο, καταπληκτικόν θέαμα ερειπίων. Τι διηγούνται οι ελεύθεροι πολιορκημένοι του. 70 ημέραι αγωνίας, ηρωισμού, πείσματος, μέχρι της τελικής ημέρας της Απελευθερώσεως. Εις τα ορεινά χαρακώματα των επαναστατών. Χωριά κατεστραμμένα, πτώματα στους δρόμους. Τι λέγουν αι χήραι του πολέμου. […] Εις τας πρώτας γραμμάς του πυρός. Αεροπλάνα βομβαρδίζουν την Μαδρίτην. Ενώ παρακολουθούμεν βομβαρδισμόν εις τα πρόθυρα της Μαδρίτης. Τι λέν’ αι επιστολαί που βρέθηκαν στις τσέπες των σκοτωμένων στρατιωτών. Οι Μαυριτανοί· πώς πολεμούν. Φοβεροί ιδίως όταν μάχωνται την νύκτα. Ωρύονται ως ύαιναι. Πώς οι Μαυριτανοί κυριεύουν τα τανκς των ερυθρών. Τα διάφορα, σήμερα, στρατιωτικά, κοινωνικά τάγματα της δεξιάς παρατάξεως: “Φαλαγγίται”, “Ρεκετές”, “Βασιλόφρονες”, “Λαϊκή Δράσις”».
«Γύρω του έχει κιόλας κρυσταλωθή ένας θρύλος. […] Διατηρεί την ηρεμία του και στις πιο κρίσιμες στιγμές έχει μεγάλη αντοχή, επιμονή και πείσμα».
Πηγή: Καθημερινή